Fotos : Filip Dujardin & Neutelings Riedijk Architects (1–7,10–11), Sarah Blee & Neutelings Riedijk Architects (8), Tim Fisher & Neutelings Riedijk Architects (9)

Gare Maritime [1ste prijs]

a. Meerwaarde van het gebouw voor de omgeving

Tour & Taxis is een site van circa 37 ha met een exceptioneel patrimonium. De site is gelegen aan het Brusselse kanaal en werd opgebouwd in de periode van 1902 tot 1907. Onderdeel van deze site is het (voormalig) goederenstation Gare Maritime, met een totale oppervlakte van circa 39.000 m². De Gare Maritime is opgenomen in de “inventaire visuel de l’architecture industrielle à Bruxelles”.

De combinatie van deze indrukwekkende oude stationshal met een hedendaagse invulling en een vernieuwend werk- en retailconcept maakt van de Gare Maritime een uniek project. Er ontstaat niet alleen een aangename plek om in te vertoeven voor de dagelijkse gebruikers, het project heeft ook de ambitie om uit te groeien tot één van de toeristische trekkers in het Brussels Gewest. De ontwikkeling van de Gare Maritime zal op deze manier ook een belangrijke bijdrage leveren aan de uitbouw van de Tour & Taxis site en aan de ontwikkeling van de gehele Kanaalzone.

b. Integratie en geschiktheid van het gebouw in sociale, milieu, landschappelijke en economische context

PERFECTE INTEGRATIE IN DE CONTEXT

De nieuwe Gare Maritime zorgt voor meer verbinding met de stad, zowel sociaal als landschappelijk. Het gebouw is publiek toegankelijk, met veel ruimte voor evenementen en ontmoeting.

Het voormalig goederenstation bestaat uit zeven aaneengeschakelde stationshallen. De architectonische opzet van de nieuwe invulling volgt de ruimtelijke logica en maatvoering van deze bestaande historische hallen, met het ritme van spanten en kolommen.

Concreet worden er binnen in het goederenstation twaalf onafhankelijke nieuwbouw volumes gebouwd. Hierdoor ontstaat binnen de hal een structuur van boulevards en straten, van parkjes en pleinen, als een overdekte stad.

Naast de inbouwvolumes worden groenperken, met hoogstammige bomen, en diverse kleine kiosken voorzien die zorgen voor een aangename atmosfeer.

In de flexibele paviljoens kunnen verschillende functies worden ondergebracht, zoals kantoren, ateliers, winkels, showrooms en productieruimten. Ze zijn opgebouwd uit een gelijkvloers, een eerste en een tweede verdieping – de zogenaamde “creatieve zolder”- met onder de nok nog een insteekverdieping. Door de opsplitsing in twaalf afzonderlijke paviljoens krijgt elk kantoor zijn eigen voordeur en blijft het een project op mensenmaat.

c. Optimalisatie van de beschikbare bouwoppervlakte in overeenstemming met de stedenbouwkundige regels

Het werken met houten inbouwvolumes was de ideale manier om binnen de historische stationshal de maximaal voorziene stedenbouwkundige oppervlakten te kunnen ontwikkelen.

De houten volumes staan volledig op zichzelf en zijn onafhankelijk van de ingenieuze scharnierende constructie van de hal. De stationshal en de volumes kunnen dus onafhankelijk van elkaar blijven bewegen.

Door gebruik te maken van een houten structuur konden de lichtst mogelijke invulconstructies worden opgetrokken die slechts een zeer beperkte fundering vereisen, hierdoor wordt er geen bijkomende belasting uitgeoefend op de originele baksteenfunderingen van de hal.

Daarnaast werd het bouwproces vergemakkelijkt doordat de verschillende constructieonderdelen geprefabriceerd werden. Deze onderdelen konden door het beperkte gewicht met kleinere kranen in elkaar gezet worden, wat gezien de beperkte hoogte van de bestaande hal een noodzaak was. De doorlooptijd op de werf was aanzienlijk korter dan bij een traditionele bouw door de uitgekiende engineering op voorhand en door de droge afbouw moest er geen rekening gehouden worden met droogtijden. Zo konden de eerste huurders na slechts 8 maanden bouwtijd (vanaf het plaatsen van de fundering tot en met de volledige inrichting) hun 4500 m² kantoren al in gebruik nemen.

  • Categorie Niet-Residiëntiele Gebouwen
  • Plaats Tour & Taxis, Brussel
  • Bouwheer (vertrouwelijk) Extensa Group
  • Architect Neutelings Riedijk Architecten, Rotterdam, NL
  • Stabiliteitsbureau Ney & Partners, Brussel, BE
  • Bebouwde oppervlakte (m²) 45000 m²
  • Nuttige oppervlakte (m²) 48000 m²
  • Datum van voorlopige oplevering 01/01/1970
  • Gebruik van hout Construction de nouveaux volumes : Bois lamellé-collé et bois lamellé-croisé (CLT) Finition des façades, escaliers, châssis de fenêtres : Chêne
  • Gebruikt houtvolume (m³) 15000 m³
  • Documents (Edition 2020) [pdf] 3_1Prix_NRES12_Plans