Crédits photographiques : Arnout Fonck [1–3], Johnny Umans [4–10]

Emiel Claus [3de prijs]

In 2012 kregen we de vraag een bestaande woning aan de oever van de Leie te herdenken. De oorspronkelijke aaneengeschakelde, gesloten volumes zijn een rommelige verzameling van stijlen en hebben een wisselende bouwtechnische kwaliteit. De bouwheren hebben één grote wens: een woning die milieuzin in zich draagt realiseren.

In deze unieke omgeving van uitzonderlijke kwaliteit hebben we getracht een gebouw te bedenken en te realiseren dat een even hoge kwaliteit in zich draagt en deze van de omgeving versterkt. Het gebouw ligt verscholen in de tuin en ligt er te rusten als een dier, met zijn kop richting de rivier. Zijn lijf deelt te tuin in tweeën: de wilde tuin, richting de straat en de open tuin, met zicht op de Leie. De staart schermt de toegang tot het perceel via de privéweg af. De rug van het dier bestaat uit één groot meanderend houten dak. Het dak wordt gedragen door drie betonschouwen, wat oud met nieuw verbindt en binnen met buiten. Het start laag in de inkomzone, waar je het bijna kan aanraken, om dan op te klimmen richting Leie, waar het openvouwt en plaats maakt voor een volwaardige verdieping. Aan de noord–oost zijde, waar de woning dicht tegen de perceelsgrens ligt, duikt het dak terug naar beneden waardoor het beschutting biedt ten opzichte van de buur. De onderliggende ruimten worden gevormd door een stenen, orthogonale sokkel, waarin iedere opening wordt bepaald in functie van het zicht op de omgeving. In het lijf van het gebouw, tussen de twee tuinen, wordt de binnenvloer opgetrokken en de twee gevels opengewerkt. In deze ‘podiumzone’ sta je midden op het perceel, met zicht op de twee tuinen en de Leie.

De architecturale beleving van het gebouw en zijn omgeving staat centraal in dit ontwerp. Hierbij is er gezocht naar een maximale ‘rust’. Dit door openingen, hoogtes, voegen in materialen en de materialen waaruit deze zijn opgebouwd volledig op elkaar af te stemmen en technieken maximaal weg te werken. Het dak, gevelschrijnwerk, ruwbouw en inrichting zijn aangepast en meerdere malen herdacht om naadloos op elkaar te kunnen aansluiten. De structuur is in de hele woning zichtbaar, bepaalt de afwerking en ritmering en is gedetailleerd en uitgewerkt op schaal van een meubel.

Dit project betekende de start van ons bureau, bij het ontwerp en de realisatie zijn wij geen enkele uitdaging uit de weg gegaan. De initiële ambitie om te vertrekken vanuit de zichtbare houten dakstructuur en deze de onderliggende ruimten en hun linken, de materiaalkeuze en de detaillering te laten bepalen houden we vast tot op vandaag. Om deze ambitie, binnen een redelijk budget, technisch en bouwkundig haalbaar te maken was een grote uitdaging voor zowel onszelf als voor de bouwheren, de ingenieurs en de aannemers. Er zijn onnoemelijk veel alternatieven onderzocht en ieder mogelijk ‘probleem’ werd gezien als een uitdaging om ontwerpmatig op verder te bouwen. Het project heeft op deze manier een heel eigen logica en taal ontwikkeld, waar we zoveel mogelijk trouw aan proberen te blijven. Deze uitdaging zou nooit gelukt zijn zonder het enthousiasme en de gedeelde ambitie van al onze partners in dit project. De aannemer voor de dakstructuur en het gevelschrijnwerk Bourdeaud’hui bvba werd met dit project dan ook in 2017 bekroond als winnaar van de schrijnwerk award.

De maquettes en schaalmodellen van dit project zijn in 2017 tentoongesteld in het DAM in Frankfurt in het kader van de tentoonstelling MAATWERK MASSARBEIT. Over deze tentoonstelling is tevens een publicatie gemaakt; Maatwerk / Made to measure. In 2019 is PERNEEL OSTEN ARCHITECTEN uitgenodigd door A+, Vai en ULiège voor de lezingenreeks ACROSS. Naar aanleiding van deze lezingenreeks zijn de maquettes en schaalmodellen in het najaar van 2019 tentoongesteld in Bozar te Brussel.

  • Categorie Residentiële Gebouwen
  • Plaats Astene, Deinze
  • Bouwheer (vertrouwelijk) Privaat
  • Architect Perneel Osten architecten bv en collaboration avec Corneel Cannaerts
  • Stabiliteitsbureau Util Structuurstudies
  • Bebouwde oppervlakte (m²) 355.7 m²
  • Nuttige oppervlakte (m²) 515 m²
  • Datum van voorlopige oplevering 01/01/1970
  • Gebruik van hout dakstructuur, gevelschrijnwerk en gevelbekleding, binnenvloeren, binnentrappen en vast binnenmeubilair
  • Gebruikt houtvolume (m³) 41 m³
  • Documents (Edition 2020) [pdf] 1_3Prix_UNIF24_Plans